Sáng ngày 21/8/2025, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn TP.HCM (HSIA) đã tổ chức “Tọa đàm và Lễ công bố Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, vi điện tử”. Đây là sự kiện quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời thể hiện vai trò kết nối ba “Nhà”: Nhà nước, Nhà khoa học và Doanh nghiệp.
Tọa đàm trở thành diễn đàn để các doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu và cơ quan quản lý nhà nước trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ khó khăn, đồng thời đề xuất chính sách nhằm thúc đẩy hợp tác, phát triển nguồn nhân lực. Các chuyên gia và doanh nghiệp đã cùng nhau phân tích giải pháp gắn kết hoạt động đào tạo với nhu cầu thực tiễn của thị trường, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ. Đặc biệt, Tọa đàm hướng đến mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực thiết kế vi mạch, công nghệ bán dẫn, IoT và AI, đồng thời xây dựng chính sách phù hợp để thu hút đầu tư, góp phần phát triển bền vững ngành công nghiệp bán dẫn và điện tử tại TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung.
Sự kiện lần này cũng nằm trong lộ trình triển khai Kế hoạch số 1231/KH-UBND ngày 24/2/2025 của UBND TP.HCM về thực hiện Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2050; đồng thời thực hiện Kế hoạch số 4354/KH-UBND ngày 14/6/2025 của UBND Thành phố nhằm cụ thể hóa Kế hoạch hành động số 459-KHHĐ/TU ngày 21/5/2025 của Thành ủy TP.HCM về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Trong khuôn khổ sự kiện, Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, điện tử giai đoạn 2025 - 2030 (ARTSeMi) đã chính thức được công bố. Liên minh được thành lập dựa trên đề xuất của Hội Công nghệ vi mạch bán dẫn TP.HCM, với mục tiêu tập hợp doanh nghiệp, cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu và các tổ chức liên quan để cùng phối hợp phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và điện tử tại Việt Nam. Tôn chỉ hoạt động của Liên minh là hợp tác, chia sẻ, trách nhiệm và triển khai ứng dụng. Hoạt động chính bao gồm chia sẻ thông tin kỹ thuật, phối hợp đăng ký và triển khai đề tài nghiên cứu, công bố khoa học, đào tạo và phát triển nhân lực, đăng ký sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy hợp tác quốc tế. Các thành viên Liên minh có trách nhiệm tuân thủ Quy ước hoạt động, đồng thời hội viên của HSIA được công nhận là thành viên đương nhiên.
Nhu cầu thành lập Liên minh xuất phát từ thực tế phát triển của nền kinh tế số. Công nghiệp bán dẫn - điện tử không thể phát triển hiệu quả nếu thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa tổ chức, doanh nghiệp, viện và trường. Liên minh đóng vai trò cầu nối quan trọng, kết nối doanh nghiệp, chuyên gia trong và ngoài nước với cơ quan quản lý nhà nước, từ đó xây dựng chính sách thông thoáng, phù hợp với thực tiễn và tạo cơ chế hoạt động linh hoạt để thúc đẩy các dự án nghiên cứu và phát triển (R&D).
Song song với đó, việc phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn và điện tử được xác định là nhiệm vụ then chốt. Theo Quyết định số 1017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực chất lượng cao, trong đó TPHCM đảm nhận chỉ tiêu khoảng 9.000 nhân lực, tập trung vào các lĩnh vực thiết kế vi mạch, chế tạo chip và các ngành công nghệ liên quan.
Các doanh nghiệp điện tử trong nước và FDI như: Samsung, Panasonic, Jabil, Nidec, Fujitsu cùng nhiều tập đoàn lớn khác đang đóng vai trò chủ lực trong xuất khẩu điện tử, máy tính, điện thoại và linh kiện, đưa Việt Nam vươn lên vị trí thứ năm thế giới về xuất khẩu điện tử và máy tính, thứ hai thế giới về xuất khẩu điện thoại và linh kiện. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu ngành điện tử của Việt Nam đạt hơn 134,5 tỷ USD, chiếm trên một phần ba tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia. Trong năm tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng 39% so với cùng kỳ, tuy nhiên phần lớn giá trị gia tăng vẫn tập trung tại các doanh nghiệp FDI. Trong bối cảnh đó, nếu doanh nghiệp bán dẫn Việt Nam sớm thành công trong thiết kế và chế tạo chip, thị trường trong nước sẽ trở thành đầu ra rộng mở, đồng thời giúp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, tăng giá trị sản xuất và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Hữu Yên - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, khẳng định Sở luôn ủng hộ các nỗ lực đổi mới sáng tạo, thu hút nhân tài và nhà đầu tư trong và ngoài nước ở lĩnh vực công nghệ cao, bán dẫn và điện tử. Ông nhấn mạnh rằng, doanh nghiệp cần thẳng thắn nêu ra những khó khăn, rào cản về chính sách để Nhà nước có cơ sở tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư R&D tại Việt Nam.
Sự kiện “Tọa đàm và Lễ công bố Liên minh về nghiên cứu và đào tạo nhân lực bán dẫn, điện tử” có sự tham dự của hơn 80 đại biểu là các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, với 06 tham luận chuyên sâu được trình bày bởi đại diện Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, HSIA, Trung tâm Nghiên cứu và Triển khai Khu CNC TP.HCM (SHTP Labs), Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư TP.HCM (HCMC C4IR), trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHQG-HCM), Công ty Semiconductor Test Việt Nam và Synopsys Việt Nam. Các tham luận đã tập trung chia sẻ công nghệ, chương trình đào tạo, giải pháp hợp tác và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả liên kết giữa ba “Nhà”.
Sự kiện được đồng tổ chức bởi Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và HSIA, với sự phối hợp của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP.HCM (SHTP Labs). Đơn vị tài trợ tổ chức gồm Cao đẳng Anh quốc FPT (BTEC) và hệ thống APTECH.
